واکنش جهان اسلام به جنگ اوکراین؛ از محکومیت دست به عصای ترکیه تا سکوت سعودی‌ها!
تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۷۲۰۱۴
اگرچه جرقه جنگ امروز اکراین در پی اختلافات سیاسی سال ۲۰۰۴ زده شد و در سال ۲۰۱۴ رسما شرق و غرب اکراین سرنوشت جداگانه‌ای در پیش گرفتند، اما نباید فراموش کرد که تاریخ یکصد سال گذشته اکراین کم از این فراز و فرودهای افتادن در دامن شرق و غرب ندارد. و این غربی و شرقی شدن برای بسیاری از کشورها اعم از کشورهای مسلمان درد آشنایی است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ترکیه
اولین کشور جهان اسلامی که خواسته یا ناخواسته باید نسبت به حمله روسیه واکنش نشان می‌داد ترکیه بود. چرا که ترکیه از طریق دریای سیاه با هر دو کشور همسایه است و البته طبق گفته‌ی الجزیره[۱] از مدت‌ها پیش اردوغان در تلاش برای میانجیگری بین دو کشور بوده است تا از این طریق برای خود اعتبار بین‌المللی کسب کند. از طرفی بلافاصله بعد از حمله روسیه به اکراین، سفیر این کشور در ترکیه با این تعابیراز ترکیه کمک خواست: «ما از شریک استراتژیک خود ترکیه و مردم ترکیه می خواهیم که در این زمان دشوار از ما حمایت کنند.» اردوغان نیز بلافاصله با همتای اکراینی خود گفتگوی تلفنی برقرار کرد و حمله روسیه را «ضربه‌ای سنگین به صلح و ثبات منطقه‌ای» دانست. سپس در سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که «ما عملیات نظامی روسیه را رد می کنیم.». وزارت امور خارجه ترکیه نیز اقدام روسیه برای به رسمیت شناختن استقلال دو منطقه جدا شده در شرق اوکراین در منطقه دونباس را به سرعت محکوم کرد.
الجزیره در پایان گزارش خود اعلام می‌کند با اینکه میانجیگری بین دو کشور از آرزوهای اردوغان بوده چون به این ترتیب به نوعی به هدف بزرگتر خود یعنی کاهش تنش بین ناتو و روسیه دست می‌یافت، اما به نظر می‌رسد بحران بیش از آن است که کاری از دست او بربیاید.
به هر حال اردوغان اعلام کرده بود «ما با روسیه روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی داریم و با اوکراین نیز روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی داریم.» برای همین الجزیره تاکید می‌کند اردوغان در تماس تلفنی با پوتین در انتخاب کلمات خود دقت بسیاری به خرج داد تا اعلام کند: «به رسمیت شناختن جمهوری‌های جداشده از سوی مسکو را نمی پذیرد».
سوریه
سوریه تمام قد از عملیات روسیه دفاع کرد و این عملیات را نه تنها حق روسیه بلکه اصلاح تاریخ نامید! خبرگزاری سانا (خبرگزاری جمهوری عربی سوریه) صحبت‌های بشار اسد در تماس تلفنی با پوتین را اینگونه آورده است:
«آنچه امروز در حال وقوع است, تصحیح تاریخ و احیای تعادل در جهان است که پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی مختل شده است. هیستری غربی‌ها به‌منظور حفظ تاریخ در مکان نادرست و به نفع هرج‌ومرجی است که فقط قانون‌شکنان به دنبال آن هستند. روسیه امروز نه‌تنها از خود دفاع می‌کند بلکه از جهان و اصول عدالت و انسانیت را نیز دفاع می‌کند. کشورهای غربی مسئول هرج‌ومرج و خونریزی به‌عنوان نتیجه‌ای از سیاست‌های خود هستند چون این کشورها با هدف تسلط بر ملت‌ها از روش‌های کثیف برای حمایت از تروریست ها در سوریه و نازی‌ها در اوکراین و در مناطق مختلف جهان استفاده می‌کنند. سوریه به دلیل اعتقاد به صحت مواضع روسیه در کنار فدراسیون روسیه می‌ایستد چون مقابله با گسترش ناتو حق روسیه است زیرا که ناتو به تهدیدی برای جهان و به ابزاری برای تحقق سیاست‌های غیرمسئولانه کشورهای غربی برای ضربه زدن به ثبات در جهان تبدیل‌شده است.»[۲]
بهتر است این مواضع بشار اسد را در پازل موضع گیری رژیم صهیونیستی و پاسخ پوتین به آن هم در نظر گرفت. خبرگزاری میدل ایست آی[۳] نوشت: «روز چهارشنبه، اسرائیل اولین بیانیه رسمی خود را درباره این بحران اعلام کرد و گفت که از تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین حمایت می کند. روسیه با انتقاد شدید از اسرائیل به دلیل اشغال مناطقی از بلندی‌های جولان “که بخشی جدایی ناپذیر از سوریه است” به این مواضع اسرائیل پاسخ داد».
میدل ایست آی در یکی از گزارشات خود به حرکت نماینده پارلمان بریتانیا در مقایسه بحران اوکراین با اشغال فلسطین توسط اسرائیل پرداخته است. «یک سیاستمدار بریتانیایی روز پنجشنبه پس از تشبیه حمله روسیه به اوکراین به اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل و درخواست رعایت قوانین بین‌المللی در هر دو موقعیت، مورد انتقاد قرار گرفت».[۴]
جولی الیوت، نماینده حزب کارگر گفت: «به درستی ما درباره‌ی حقوق بین الملل صحبت می کنیم! من وقتی سخنان وزیر [آماندا میلینگ] در مورد اهمیت حیاتی حاکمیت کشورها را شنیدم پیش خود فکر کردم، وقتی فلسطینی‌ها این را می‌شنوند، چه احساسی دارند؟ آنها ۵۴ سال اشغال را که خود یک تجاوز است، تحمل کرده اند». فیلیپا ویتفورد، نماینده حزب ملی اسکاتلند، نیز از این دیدگاه حمایت کرد.
به نظر می‌رسد این ابتکار عمل طرفداران فلسطین در بریتانیا برای استفاده از بحران پیش آمده جهت یادآوری درد فلسطین و بولد کردن اخبار آن توسط این خبرگزاری که منتسب به اخوان المسلمین است، می‌تواند الگویی برای کشورهای اسلامی باشد.
انصارالله یمن
المسیره، خبرگزاری رسمی انصارالله، نیز از زاویه دید خود به پوشش اخبار حمله نظامی روسیه به اکراین پرداخت. اگرچه تمام اخبار این خبرگزاری به نقل از Press TV بود. به هر حال در طول چند روز گذشته با عناوین مختلف در تلاش بود که بی‌طرفی خود را در گزارش اخبار حفظ کند اما حتی تیتر اخبار نیز گویاست که در تلاش است تا امریکا و غرب را مقصر اصلی بحران اکراین معرفی کند. اولین اخباری که در طول چند روز گذشته پیرامون ماجرای اکراین در سایت المسیره منتشر شد مربوط به حمله اکراین به روس‌تباران و استفاده از سلاح‌های ممنوعه بود. این اخبار از زبان لاووروف انتشار یافت. [۵] در این مطلب تاکید شده بود که روسیه تلاش خود برای تنش‌زدایی را انجام داده بود: «در یک گام بزرگ برای کاهش تنش، مسکو هفته گذشته اعلام کرد که برخی از نیروهای مستقر در مناطق هم مرز با اوکراین به پایگاه های خود بازخواهند گشت».
در خبر دیگری به بررسی تحریم‌های اعمال شده از سوی امریکا و غرب علیه روسیه در واکنش به دخالت نظامی این کشور در بحران اکراین پرداخته است.[۶] در خبر دیگری مخالفت چین با این تحریم‌ها را مطرح کرده و از زبان چینی‌ها نوشته است: «ایالات متحده با ارسال سلاح به اوکراین، ایجاد ترس و وحشت می‌کند و باعث ادامه جنگ می‌شود». [۷]
عربستان
موضع عربستان در بحران اکراین از نفتش جدا نبود. سی‌ان‌ان[۸] در تحلیل ۲۴ فوریه خود این موضوع را اینگونه مطرح کرده است: «درخواست های بایدن برای نفت بیشتر از سوی عربستان سعودی، رد شده است. زیرا ملک سلمان متعهد شده است به پیمان کارتل نفتی با روسیه برای محدود کردن افزایش تولید پایبند بماند. عربستان در حال حاضر دو میلیون بشکه ظرفیت اضافی دارد». سی‌ان‌ان در ابتدای این یادداشت خود عنوان کرده بود که بایدن پیش از ورود به کاخ سفید اعلام کرده بود که در روابط خود با عربستان تجدید نظر خواهد کرد و عملا از صحبت با محمد بن سلمان امتناع می‌کرد. گویا این خبرگزاری مواضع عملیاتی فعلی عربستان را نوعی انتقام‌جویی می‌داند. زیرا در ادامه این مطلب برای بایدن در حل مشکل افزایش قیمت نفت که حاصل حمله روسیه به اکراین است دو راه پیشنهاد کرده است: درخواست دوباره از عربستان برای افزایش تولید نفت و یا مراجعه به دشمن دیرینه‌ی خود، ایران! به هر حال ابتکار نفتی عربستان را از اتخاذ موضع رسمی بی‌نیاز کرده است.
مصر
روش مصر برای اعلام بی‌طرفی و یا عدم اتخاذ موضع، در نوع خود جالب توجه بود. بعد از حملات هوایی و زمینی روسیه به اکراین مصر اعلام کرد که توریست‌های دو طرف متخاصم در مصر در امنیت کامل خواهند بود تا به کشورهای خود بازگردند. همچنین گردشگران دو کشور که سیستم هوایی کشورشان مختل شده است، اجازه دارند در مصر بمانند تا زمانی که بتوانند با امنیت و خیال راحت به کشورشان بازگردند. این خبر در چندین خبرگزاری از جمله اخبار آفریقا[۹] منتشر شد. اما در جبهه‌ی دیپلماتیک تنها واکنش وزارت خارجه مصر، دعوت به «گفتگو و راه‌حل‌های دیپلماتیک» به جای «تشدید تنش» بود.
از جمله شواهدی که ادعای بی‌طرفی مصر را ثابت می‌کند آن است که در واقع تصمیم مصر پیرامون گردشگران دو کشور، زمانی اتخاذ و اعلام شد که سفارت اوکراین در قاهره با مقامات مصری در مورد وضعیت اتباع اوکراینی در مصر تماس گرفت. با این حال مصر تصمیمات خود را در قبال اتباع هر دو کشور اعلام کرد. زیرا از سرگیری پروازهای مصر- روسیه کمتر از یک سال آغاز شده و مصر تخمین زده که سالانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار گردشگر روسی از این کشور بازدید کند. اگرچه این رقم برای اکراینی‌ها حدود ۳ تا ۴ برابر است.[۱۰]
جمع‌بندی
در یک نگاه اجمالی به مواضع اتخاذ شده یک نکته بسیار خودنمایی می‌کرد. اینکه به نظر می‌رسد کشورهای اسلامی بیش از پیش سیاستمدار شده و در اتخاذ مواضع خود استقلال بیشتری یافته‌اند. اگرچه بدون ذره‌بین تحلیل و تدقیق این استقلال قابل رویت نیست اما وجود آن نیز قابل انکار نبود. به عبارت بهتر کشورهای اسلامی تا حدی آموخته‌اند که از آب گل‌آلود شده توسط شرق و غرب به نفع خود ماهی‌گیری کنند و نه اینکه به نفع یا ضرر یکی از دو ابرقدرت سخن برانند. این ادعا در مواضع ترکیه و عربستان بیش از دیگران قابل رویت بود. بخصوص که انتظار می‌رفت ترکیه متمایل به حمایت از روسیه باشد و عربستان به سوی آمریکا و غرب گرایش داشته باشد؛ اما در واقع خلاف این انتظار روی داد.
پانوشت:
[۱] https://www.aljazeera.com/news/۲۰۲۲/۲/۲۴/erdogan-russia-attack-ukraine-heavy-blow-regional-peace
[۲] http://sana.sy/fa/?p=۳۰۵۳۸۳
[۳] https://www.middleeasteye.net/news/ukraine-embassy-israel-removes-post-calling-israelis-join-fight-against-russia
[۴] https://www.middleeasteye.net/news/uk-labour-mp-compares-russia-ukraine-to-israel-palestine
[۵] https://english.almasirah.net.ye/post/۲۴۲۲۴/Russia-Warns-of-Alarming-Situation-in-Eastern-Ukraine-as-Kiev-Continues-to-Shell-Donbass
[۶] https://english.almasirah.net.ye/post/۲۴۲۷۹/-US%۲C-EU-to-Impose-New-Sanctions-on-Russia-Over-Ukraine-
[۷] https://english.almasirah.net.ye/post/۲۴۳۰۷/China-Says-US-Creating-Fear-And-Panic-Over-Ukraine
[۸] https://edition.cnn.com/۲۰۲۲/۰۲/۲۴/middleeast/mideast-summary-۰۲-۲۴-۲۰۲۲-intl/index.html
[۹] https://www.africanews.com/۲۰۲۲/۰۲/۲۵/egypt-guarantees-safety-of-stranded-russian-and-ukrainian-tourists/
[۱۰] https://egyptianstreets.com/۲۰۲۲/۰۲/۲۵/egypt-to-support-ukrainians-affected-by-russian-invasion/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اوکراین جهان اسلام روسیه به اکراین حمله روسیه دو کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۷۲۰۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
علی‌اف: آذربایجان هرگز به اوکراین سلاح نمی‌دهد
رئیس‌جمهور آذربایجان اعلام کرد: اگر جنگ روسیه و اوکراین متوقف شود، هیچ تضمینی برای تکرار نشدن آن وجود ندارد، آذربایجان بیش از ۳۰ میلیون یورو کمک بشردوستانه و مالی به اوکراین ارائه کرده است. حتی اگر از ما بخواهند، به اوکراین هرگز سلاح نمی‌دهیم. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از رسانه‌های جمهوری آذربایجان، الهام علی‌اف رئیس جمهوری آذربایجان اعلام کرد که در جریان سفر خود به روسیه با همتای خود ولادیمیر پوتین درباره جنگ با اوکراین گفتگو نکرده است.
الهام علی‌اف در مجمع بین‌المللی «COP29 و چشم‌انداز سبز برای آذربایجان» در دانشگاه ADA در حالی که به سوال پروفسور کلاوس لارس از مرکز ویلسون دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا پاسخ داد، درباره جنگ روسیه و اوکراین صحبت کرد.
علی‌اف تاکید کرد که او و پوتین تنها در مورد مسائل دوجانبه و وضعیت قفقاز جنوبی گفتگو کردند.
رئیس‌جمهور آذربایجان گفت: نمی‌داند جنگ روسیه و اوکراین چگونه به پایان می رسد. اگر کسی می‌داند، احتمالاً باید نامزد جایزه صلح نوبل شود. فکر نمی‌کنم کسی بداند در حال حاضر چگونه قرار است این جنگ به پایان برسد. اما من آن را اینگونه بیان می‌کنم که در یک نقطه پایان می یابد، زیرا جنگ ها دیر یا زود متوقف می‌شوند. من می‌توانم از تجربه خودمان بگویم. وقتی در ماه می 1994 قرارداد آتش‌بس با ارمنستان را امضا کردیم، جنگ عملاً متوقف نشد. بنابراین، ممکن است وضعیت مشابهی بین روسیه و اوکراین ایجاد شود. اگر آنها با پایان دادن به مرحله فعال جنگ موافقت کنند، پایان جنگ را تضمین نمی‌کند. هر از چند گاهی، یعنی در دوران اشغال، تنش بود، با گروه‌های خرابکار، نبرد تک تیراندازی داشتیم، این یا چند اتفاق بسیار خطرناک دیگر رخ داد و خط تماس ما بسیار کوتاه‌تر از خط تماس امروز یا خط نبرد روسیه و اوکراین بود.
علی‌اف تأکید کرد: تصور کنید که یک توافق آتش‌بس امضا شده است. آیا این تضمینی برای آینده صلح خواهد بود؟ جواب منفی است. ما 28 سال صبر کردیم و بعد با استفاده از زور، حاکمیت خود را بازیابی کردیم. ما این کار را کردیم چون حق با ما بود و می‌توانستیم. برای ما مسئله مرگ و زندگی بود. در آن زمان مطمئن نبودیم چه کسی در کنار ارمنستان خواهد جنگید. ممکن بود گزینه‌های مختلفی وجود داشته باشد. هیچ کدام برای ما خوشایند نبود. اما بعد به آن فکر نکردیم، یا باید حیثیت حاکمیت خود را باز می‌گردانیم یا همه باید می‌مردیم. این رویکرد ما بود. ما صبر کردیم، نیرو جمع کردیم، در عرصه بین‌المللی کار کردیم. ما سعی کردیم از طریق مذاکره موضع خود را ثابت کنیم و توضیح دهیم که قربانی آزار و اذیت هستیم، اما نشد. بله، سازمان های بین‌المللی قطعنامه‌ها و تصمیماتی گرفتند، اما اجرا نشدند، سازوکار اجرایی نداشت. بنابراین ما آن را اجرا کردیم. همانطور که گفتم ما صلح را با جنگ آوردیم. این نیز یک گزینه است و ما نشان می‌دهیم که امکان‌پذیر است. بنابراین همانطور که گفتم جواب عملی ندارم. فکر نمی‌کنم کسی بداند چه زمانی جنگ روسیه و اوکراین متوقف می‌شود.
رئیس‌جمهور آذربایجان با بیان اینکه حتی اگر جنگ متوقف شود، هیچ تضمینی برای تکرار نشدن آن وجود ندارد، گفت: آذربایجان چه می‌تواند بکند؟ هیچ چیز. از نظر عملی مطلقاً هیچ چیز. ما بیش از 30 میلیون یورو کمک بشردوستانه و مالی به اوکراین ارائه کردیم. ما در حال انجام کارهای بازسازی در شهر ایرپین هستیم، جایی که جمعیت آذربایجانی زیادی وجود دارد و بسیاری از زیرساخت‌های اجتماعی بازسازی شده است. هیچ چیز بیشتر نمی‌توانیم انجام دهیم. حتی اگر از ما بخواهند، به اوکراین سلاح نمی‌دهیم، می‌توانیم آشکارا بگوییم که این کار را نمی‌کنیم. کمک‌های بشردوستانه بله، اما سلاح هرگز، این پاسخ من است.
علی‌اف گفت: جنگ روسیه و اوکراین برای دو ملتی که از نظر قومیتی و مذهبی بسیار به یکدیگر نزدیک هستند، یک تراژدی بزرگ است. آیا فرصتی برای فرار از جنگ وجود داشت؟ فکر کنم وجود داشت. آیا رهبران اوکراین در سال های گذشته فرصتی برای برقراری روابط عادی با روسیه داشتند؟ من تقریباً مطمئن هستم که وجود داشته است. بله، من فقط در مورد روابط روسیه و آذربایجان صحبت می‌کردم. ما همسایه هستیم. ما مشارکت‌های قوی ایجاد کرده‌ایم. ما به حاکمیت یکدیگر احترام می‌گذاریم. ما در کار یکدیگر دخالت نمی‌کنیم. آیا ممکن است بین روسیه و اوکراین هم همینطور باشد؟ البته ممکن بود. روس‌ها افراد بسیار نزدیک به اوکراین هستند. چرا این اتفاق نیفتاد؟ مقصر کیست؟ من نظری دارم، اما آن را به اشتراک نمی‌گذارم. اما من فکر می‌کنم این فرصت در اوایل دهه 2000 از دست رفت. شانس اوکراین برای ساختن یک کشور قدرتمند از دست رفت. این نظر شخصی من بر اساس تجربه و دانش من است. من همه روسای جمهور اوکراین را می‌شناختم و با آنها کار می کردم به جز رئیس‌جمهور اول این کشور.
رئیس‌جمهور آذربایجان خاطرنشان کرد: من از سال 2003 روی صندلی ریاست جمهوی آذربایجان هستم. چیزی که می‌گویم را می‌دانم، چون تجربه دارم و هیچکس چیزی به من نگفته است. من شاهد لحظات زیادی در روابط روسیه و اوکراین بوده ام: تنش، دوستی، دشمنی، اما هرگز به سطحی که امروز می‌بینیم نرسیده بود. متاسفانه این وضعیت غم‌انگیزی است و هر روز مردم می‌میرند. باید متوقف شود. چه کسی می‌تواند متوقف شود؟ نمی‌دانم.
در این مراسم، الهام علی‌اف همچنین به منافع روسیه در جمهوری آذربایجان و قفقاز اشاره کرد و گفت: روسیه همسایه آذربایجان است و ما در زمینه‌های مختلف همکاری بسیار فعالی با این کشور داریم. در آخرین دیدار با رئیس‌جمهور پوتین، ما به طور گسترده در مورد آن موضوعات، همکاری‌های اقتصادی و به‌ویژه همکاری‌های خود در زمینه حمل‌ونقل گفتگو کردیم. البته بیشتر همکاری‌ها در زمینه بشردوستانه است. بیش از 300 مدرسه روسی در آذربایجان وجود دارد و مردم ترجیح می‌دهند در مدارس روسی تحصیل کنند. به طور خلاصه، ما به عنوان یک کشور منطقه قفقاز مسائل مشترک زیادی داریم. به دلیل اینکه بخش خاصی از قفقاز در داخل مرزهای روسیه است و البته روسیه هرگز این منطقه را ترک نخواهد کرد، زیرا متعلق به این منطقه است و به نظر من همه کشورهای قفقاز جنوبی باید علاقه‌مند به برقراری روابط خوب با روسیه بر اساس احترام متقابل، حاکمیت، تمامیت ارضی و منافع متقابل باشند. من فکر می‌کنم که مثال آذربایجان به خوبی نشان می‌دهد که این امکان‌پذیر است.
"امنیت منطقه" محور اصلی دیدار پوتین و علیافانتهای پیام/
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»